JUBILEUSZOWA BYDGOSZCZ

„W mieście, gdzie wpada Brda do Wisły, ludzie przedziwne mają pomysły”
       Antonina Markiewka 





„JUBILEUSZOWA BYDGOSZCZ” 
to projekt, który realizowaliśmy w Okręgu Kujawsko-Pomorskim Polskiego Związku Niewidomych w Bydgoszczy od maja do lipca 2016 w ramach „grantu” BKB, dzięki wsparciu finansowemu miasta Bydgoszczy.

W 2016 roku przypada 65. rocznica powstania Polskiego Związku Niewidomych. Miasto Bydgoszcz, w którym mieści się siedziba Okręgu PZN, w tym roku obchodzi swoje 670. urodziny (przez cały rok) - stąd wziął się pomysł programu, którego miałam przyjemność być pomysłodawcą i koordynatorem.

Celem projektu było zapoznanie osób niewidomych i słabo widzących z historią i zabytkami jubileuszowego miasta Bydgoszczy. Chcieliśmy zachęcić do wakacyjnego zwiedzania miasta i zapoznania się z jego ciekawą historią.

W naszym roku jubileuszowym PZN, który obchodzimy pod hasłem „W służbie pokoleń” chcieliśmy także podzielić się wspomnieniami naszej niewidomej koleżanki – Antoniny Markiewki, która całe swoje - bardzo aktywne życie, spędziła w tym środowisku. Sekcja redakcyjno-literacka - przy mojej pomocy, pomogła jej opracować wspomnienia z dzieciństwa, kiedy to stawiała „pierwsze kroki” jako niewidome dziecko. Niestety nie doczekała się wydawnictwa „Dotykanie świata” – zmarła 14 kwietnia 2016r. Pozostały jednak wspomnienia…



Poprzez przygotowanie specjalnego wydawnictwa „Dotykanie świata” (niewidomej działaczki i animatorki ruchu kulturalnego), a także przygotowanie specjalnej prezentacji artystycznej, chcieliśmy pokazać, że działalność kulturalna i artystyczna wśród osób niewidomych jest jedną ze sprawdzonych form rehabilitacji, która spotyka się z pełną akceptacją włodarzy Miasta Bydgoszczy.

9 maja rozpoczęliśmy nasz projekt spotkaniem z pracownikami Okręgu i wolontariuszami zaangażowanymi w realizację „Jubileuszowej Bydgoszczy”. Ustalono harmonogram działań, ze szczególnym uwzględnieniem Gali Jubileuszowej zaplanowanej na 13 czerwca. Zarezerwowano również rejs tramwajem wodnym na dzień 1 lipca br. no i rozpoczęto działania związane z realizacją projektu.

W maju rozpoczęliśmy przygotowania programu artystycznego. Początkowo mieliśmy inną koncepcję (przygotowanie spektaklu teatralnego „Nie widzisz, że nie widzę”). Jednak, z przyczyn od nas niezależnych, okazało się to niemożliwe. Działaliśmy jednak dalej, ustalając szczegóły programu artystycznego, którego podjął się Jerzy Olszewski, przy współpracy z młodzieżą Ośrodka SW nr 1 w Bydgoszczy. Trwały też prace redakcyjne nad wydawnictwem „Dotykanie świata”, które oddano do druku pod koniec maja.

   
Przy współpracy z pracownikami Okręgu przygotowano jubileuszowe Logo i zredagowano ulotkę „Z kart historii”. Ustalono również program Gali Jubileuszowej, przygotowano zaproszenia, które zostały wysłane wg uzgodnionej z Zarządem Okręgu PZN, listy gości. Trwały przygotowania do Gali, w którą zaangażowani byli przedstawiciele Koła PZN, Warsztatów Terapii Zajęciowej i Szkoła im. L. Braille`a w Bydgoszczy. Był to okres intensywnej pracy i twórczego działania, które integrował nasze środowisko. Kilka razy spotykaliśmy się, by ustalić szczegóły naszego spotkania 13 czerwca. W prace przygotowawcze bardzo zaangażowała się dyrekcja i wszyscy pracownicy okręgu.
Uroczystości Gali Jubileuszowej (13 czerwca) rozpoczęliśmy Mszą św. w kaplicy naszego Ośrodka p.w św. Rafała Archanioła”, która w tym roku również obchodzi swój mały jubileusz (25-lecie). 

We mszy św., jak i w całych uroczystościach uczestniczył bydgoski artysta rzeźbiarz – Aleksander Dętkoś (twórca rzeźby Rafała Archanioła w ołtarzu głównym kaplicy), który w tym roku, również obchodził swój jubileusz – 40-lecia pracy twórczej.


Potem rozpoczęły się uroczystości w auli Ośrodka ORiS PZN.

Poprzedziły je wystawy sprzętu rehabilitacyjnego i wydawnictw okręgowych, a także prac Warsztatów Terapii Zajęciowej „Victoria” i „Mega-ART.”, które działają pod patronatem okręgu PZN.  Prezes Okręgu Kujawsko-Pomorskiego– Zbigniew Terpiłowski dokonał uroczystego otwarcia Gali i wspólnie z panią Janiną Śledzikowską przywitali przybyłych gości.
 

Z okazji jubileuszu związkowego zostały wręczone nasze odznaczenia „Przyjaciel niewidomych”, którymi od sześciu lat nagradzamy ludzi sercem oddanych naszemu środowisku.
Z historią naszej organizacji, która w Bydgoszczy działa od ponad stu lat i sięga XIX wiecznej tradycji zapoznały nas: Janina Śledzikowska i Jadwiga Henselek, które przedstawiły również sylwetki zasłużonych działaczy.
 

Nie zabrakło także historii naszego miasta, które przybliżyła i zachęciła do dalszego poznawania – znana bydgoska „gawędziarka” i od lat członkini naszej organizacji - Małgorzata Jarocińska. Jej wystąpienie zaciekawiło wszystkich i przypomniało ostatnie, kwietniowe spotkanie organizowane w naszym okręgu na urodziny miasta.
 

Po wystąpieniach zaproszonych gości, którzy gratulowali nam jubileuszu „W służbie pokoleń”, przyszedł czas na gratulacje zasłużonym działaczom, dzięki którym możliwa jest działalność na rzecz osób niewidomych i niedowidzących. Pani dyrektor okręgu Anna Kruczkowska przygotowała specjalne podziękowania (również pismem brajla), które osobiście przekazała pracownikom i prezesom kół powiatowych PZN, a także zasłużonym działaczom, którzy od lat realizują hasło obecnego jubileuszu „W służbie pokoleń”.
 

Na zakończenie przypomniano ciekawsze inicjatywy kulturalne i artystyczne w naszym okręgu, prezentując na ekranie zdjęcia i odczytując utwór laureata pierwszego konkursu literackiego „Kujawy i Pomorze sercem widziane”, zamieszczonego w  wydawnictwie z „Biblioteki OKATiKa” – Kazimierza Balcerowskiego „Moje miasto”. 
Było to piękne połączenie poetyckiego opisu swojego miasta przez bydgoskiego poetę i członka Polskiego Związku Niewidomych, który mimo że tracił wzrok, jednak tworzył dalej… 

Zaprezentowane zostało również ostatnie wydawnictwo „ Dotykanie świata”, gdzie wieloletnia przewodniczka i asystentka zmarłej dopisała swoje wspomnienia i zaprosiła na specjalne spotkanie wspomnieniowe 15 czerwca (godz. 13:00) na Bakę Lemara. 

 

Na zakończenie zaprezentowała się młodzież z Ośrodka SW im. L. Braille`a pod kierunkiem Jerzego Olszewskiego, która pokazała nam jak można, mimo niepełnosprawności wzrokowej, realizować się artystycznie. Program ten był na wysokim poziomie artystycznym i spotkał się z entuzjastycznym przyjęciem. To pokoleniowe i integracyjne spotkanie pokazało wszystkim uczestnikom, że aktywne uczestnictwo w kulturze jest jedną z najlepszych form rehabilitacji. 

Finałem spotkania był tort urodzinowy, który wraz z kawą, został uroczyście rozdzielony wszystkim uczestnikom spotkania.
Był również czas na wspólne rozmowy, zwiedzanie wystawy sprzętu rehabilitacyjnego i wydawnictw związkowych, ciekawie zaaranżowanych w oddzielnym pomieszczeniu. W hollu na wszystkich czekało wydawnictwo „Dotykanie świata” przekazywane przez współredaktorkę i wolontariuszkę Halinę Miler - wszystkim uczestnikom spotkania, a także prace WTZ, z którymi można było się bliżej zapoznać. W Gali Jubileuszowej uczestniczyło ponad 100 osób. Nie często się zdarza, że brakuje miejsc w naszej auli i trzeba było dostawiać krzesła. Nawet na korytarzu było sporo osób, co świadczyło o dużym zainteresowaniu. 
 

Chętni zapisywali się na rejs (tramwajem wodnym), który ma zakończyć program i zachęcić do dalszego, wakacyjnego zwiedzania naszego jubileuszowego miasta Bydgoszczy. Niestety liczba miejsc była ograniczona (28 osób)

Dzięki programowi „Jubileuszowa Bydgoszcz” i innym sponsorom, których udało się pozyskać dyrekcji okręgu, mogliśmy godnie uczcić jubileusz naszej organizacji, która jest jedną z najstarszych i największych organizacji działających na rzecz osób niewidomych i słabo widzących. 

15 czerwca, na Barce Lemara spotkało się 29 osób, którzy wspominali bohaterkę wydawnictwa „Dotykanie świata” – Antoninę Markiewkę. Wspominano wspólne wyjazdy, imprezy turystyczne, sportowe. Rozgrywki brydża sportowego, uczestnictwo w Międzynarodowych Kongresach Esperanto, prace nad spektaklem „Z Tuwimem pod rękę” i inne imprezy kulturalne i artystyczne, w których uczestniczyła ta aktywna niewidoma.  Uważała ona , że „lepiej jest nie widzieć niż nie wiedzieć”. Stwierdzono, że dalszym wezwaniem będzie zebranie i opublikowanie fraszek, wierszy i innych utworów, które pani Antonina nam pozostawiła. Zgodnie stwierdzono, że motto Jej autorstwa, zawarte w wydawnictwie: „Żyć będziesz dalej we wdzięcznej pamięci tych, którym służyłaś”  - zobowiązuje do dalszego działania. 

Zawsze przyjazna Barka Lemara, przypomniała nam spotkania, które odbywały się na jej pokładzie i zaprosiła do odwiedzenia podczas planowanego „Rejsu po bydgoskich zabytkach”, na który wyruszymy w lipcu.